Pagat edhe të gazetareve edhe të gazetarëve janë të ulëta, por pozitat udhëheqëse të mediave dominojnë burrat

Si pjesë e ditëve për shkrim-lexim mediatik 2020, Agjencia për shërbime mediatike audio dhe audiovizuele (ASHMAV) organizoi sot debat “Gjinia, pagat dhe radiodifuzioni”, në kuadër të të cilit u promovuar analiza e tyre “Struktura gjinore e pagave në radiodifuzion”, si dhe gjetjet kryesore për mënyrën raportimit rreth çështjeve gjinore në lajmet e televizioneve kombëtare për periudhën 2012-2017.

Lidhur me analizën “Struktura gjinore e pagave në radiodifuzion”, Viktor Stojanov nga ASHMAV sqaroi se kjo është analiza e parë e tillë e cila u përqendrua në strukturën gjinore të pagave të punonjësve të medias në vend. Për nevojat e analizës, ASHMAV arriti të marrë të dhëna nga shërbimi publik RTM, si dhe 46 televizione dhe 64 radio stacione që transmetojnë programe në nivel kombëtar, rajonal dhe lokal në vend.

Të dhënat tregojnë se gratë zënë një pozitë dominuese në pozitat e punës si gazetare në radiot dhe televizionet e Maqedonisë, ekziston një barazi mjaft e madhe në përqindjen e pozitës së “redaktor/redaktore” midis burrave dhe grave, por gjithsesi në pozicione drejtuese si menaxhere ose drejtore në këto media. burrat dominojnë, identik me pjesën e stafit teknik dhe të realizues në televizione dhe radio stacione.

Lidhur me RTM-në, të dhënat kanë treguar se servisi publik kishte katër drejtorë, ndërsa vetëm një nga pesë drejtuesit ka qenë grua. Megjithatë, ASHMAV nuk kanë mund të gjente hendek gjinor midis gazetarëve dhe  gazetareve, si dhe midis redaktorëve e redaktoreve, në pjesën me pagat e tyre. Përkundër faktit se numri i redaktorëve meshkuj dhe femra në RTM është i ekuilibruar, përsëri stafi teknik dhe realizues në servisin publik ka më shumë burra krahasuar me gra inxhiniere, teknike, montazhuese dhe profesione të ngjashme.

Te televizionet komerciale, analiza e ASHMAV tregoi se numri i burrave në pozicione drejtuese si drejtorë/menaxherë është katër herë më i lartë se numri i grave në televizionet kombëtare. Të dhëna të ngjashme u morën për televizionet në nivel rajonal dhe lokal në vend. Nga gjithsej 1.208 punonjës të televizionit, 792 janë burra dhe 426 janë gra. Në pjesën e stafit gazetaresk, nga 379 të punësuar në televizione, 207 janë gra gazetare dhe 152 janë gazetarë. Sidoqoftë, rreth 88 përqind e burrave dhe grave të punësuar si gazetarë kanë marrë pagë më të vogël se 30.000 denarë.

“Dy të tretat e gazetarëve dhe gazetareve kishin të ardhura në televizion që nuk u kanë siguruar atyre pavarësi financiare. Nuk mund të vërehet se puna vlerësohet ndryshe në aspektin  gjinor për angazhimin. Është e zakonshme që të gjithë të kenë të ardhura të njëjtat, të cilat janë të ulëta, tha Viktor Stojanov nga ASHMAV.

Në zonën e radio stacioneve, nga gjithsej 304 të punësuar, 186 ishin burra dhe 118 gra. Nga gjithsej 57 drejtuesve të radiove, 40 ishin burra, ndërsa vetëm 17 ishin menaxhere.

Sidoqoftë, nga numri i përgjithshëm i gazetarëve në radio stacione (116 punonjës), 61% ishin gra, ndërsa 39% e punonjësve ishin burra që kanë punuar si gazetarë. Nuk mund të vërehet ndryshim në vlerësimin e punës gazetareske në aspektin gjinor, por mund të vërehen pagat e ulëta edhe të gazetarëve edhe gazetareve.

Lidhur me rezultate të tilla, Zvezdan Georgievski nga Sindikata e Pavarur e Gazetarëve dhe Punëtorëve të Mediave (SPGPM) tha se vlerësimi i punës gazetareske në vend është në një nivel jashtëzakonisht të ulët, veçanërisht në mediat lokale dhe rajonale. Lidhur me aspektin gjinor, ai tha se burrat kanë migruar në pozicione të tjera ku ka më shumë pushtet dhe kapital.

Në SPGPM pranojnë ankesa nga gazetarët në media për sulme verbale, por ato nuk sanksionohen në asnjë mënyrë. Georgievski sqaroi se shpesh ofendime të tilla vijnë nga njerëzit që duhet të sanksionojnë dukuri të tilla.

Verçe Kostovska nga Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) tha se trendi i sulmeve ndaj grave gazetare është rritur këtë vit dhe ato janë kryesisht sulme verbale në internet. Nga 14 sulme ndaj gazetarëve të regjistruar në vitin 2020, 9 janë kryer ndaj gazetareve. Ajo gjithashtu shpjegoi se gazetaret shpesh hasin në fyerje personale dhe seksizëm në punë.

Kristina Ozimec nga Platforma për Gazetari Hulumtuese dhe Analizë – PINA tha se të dhënave të botuara në analizën e ASHMAV duhet t’i jepet një kontekst më i thellë, në mënyrë që të zbulohet se cilat pozicione në pjesën udhëheqëse në media mbahen nga gratë. Nëse ato janë redaktoriale në media, atëherë duhet të përcaktohet se në cilët sektorë janë vendosur, në mënyrë që të fitohet një pasqyrë më e qartë.

Në ngjarjen e sotme, Marina Trajkova nga ASHMAV i prezantoi gjetjet kryesore nga analiza e ASHMAV për periudhën 2012-2017 në lidhje me mënyrën e raportimit të çështjeve gjinore në lajmet në televizionet kombëtare.

Ajo shpjegoi se kishte më pak përfaqësim të bashkëbisedueseve krahasuar me bashkëbiseduesit në temat e transmetuara në shkallë kombëtare, me përjashtim të artikujve për festat fetare, ku rolet kryesore luhen nga gratë që kujdesen për respektimin e zakoneve në shtëpi, gjegjësisht pozicionimin patriarkal të gruas në shtëpi dhe familje.

Përkundër faktit se numri i redaktorëve dhe redaktoreve në televizionet kombëtare ishte i barabartë ndërsa gazetaret si autore të artikujve ishin më të shumtë, të dhënat treguan se numri i bashkëbisedueseve në artikujt e transmetuar ishte më i vogël se ai i bashkëbiseduesve, ndërsa pikëpamjet e grave ishin më pak të paraqitura. edhe në ato artikuj që trajtonin çështjet gjinore si çështje.

Ky tekst është përgatitur në kuadër të projektit “Оbservatori i reformave mediatike“, të cilin e realizon Fondacioni për internet dhe shoqëri “Metamorfozis“, me mbështetjen financiare të “Fondacionit “Shoqëri e hapur” – Maqedoni“. Përmbajtja e tekstit është përgjegjësi vetëm e autorëve dhe në asnjë mënyrë nuk i pasqyron pikëpamjet e Fondacionit “Shoqëri e hapur” – Maqedoni.

Teksti është prodhuar në kuadër të projektit “Opservatori i reformave në media” të cilin e zbaton Fondacioni për internet dhe shoqëri “Metamorfozis”, me mbështetje financiare nga “Fondacioni Shoqëri e Hapur – Maqedoni”.

Përmbajtja e tekstit është përgjegjësi e vetme e autorëve dhe në asnjë mënyrë nuk mund të merret se i pasqyron pikëpamjet e “Fondacioni Shoqëri e Hapur – Maqedoni”.